Als je kunt luisteren, heb je écht iets te vertellen
Misschien wel de beste gesprekspartner ter wereld is hij die anderen helpt praten – John Steinbeck
‘Ik maak me niet meer zo druk,’ zegt ze, als we elkaar tegenkomen op het marktplein. We hebben elkaar lang niet gesproken en zijn elkaar, nadat onze kinderen niet meer bij elkaar in de klas zaten, uit het oog verloren.
Ik merk het. Ze is veel relaxter, komt geïnteresseerd over en neemt de tijd om vragen te stellen, en – hoe bijzonder – naar de antwoorden te luisteren. Iets wat pakweg tien jaar geleden niet haar sterkste kant was.
Ze vertelt dat een verhaal van mij haar altijd is bijgebleven en haar afgelopen jaren ontzettend heeft geholpen.
‘Weet je over welk verhaal ik het heb?’ vraagt ze. ‘Dat verhaal over luisteren.’ Tuurlijk weet ik waarover ze het heeft.
Het was op een workshopdag voor coaches.
‘Heeft iemand een kwestie waar hij of zij geen raad mee weet?’ vroeg de workshopleider. Eén deelneemster had wel iets waar zij niet uitkwam. De rest van de groep, waaronder ik, mocht in een kring om haar heen gaan zitten. We kregen de meest simpele opdracht ooit: kijk vol aandacht naar haar en luister naar wat zij te vertellen heeft. Simpel? Niet voor iedereen dus. Eén coach stond al gauw op en ging weg. Een ander ging demonstratief op de grond zitten. Weer een ander keerde zich om. Ik wist niet wat ik meemaakte!
Ondertussen maakte de deelneemster in het midden volop oogcontact met ons, de coaches die gelukkig wél naar haar luisterden. Doordat ze niet onderbroken werd en we oprechte aandacht voor haar hadden kwam zij zelf, al pratend, met een oplossing van haar probleem. Geweldig om te zien.
Maar wat was er nu met die vertrekkende, zittende en zich omkerende coaches aan de hand? Waarom deden zij zo gek? Wat bleek, zij voelden zich niet gezien, niet gehoord. Wilden zélf aandacht en konden het niet aan dat zij niet mochten inbreken, niet mochten adviseren. En hadden dus geen oor voor wat daadwerkelijk gezegd werd in het midden van de cirkel.
‘Ik onderbrak ook altijd iedereen. Gaf ongevraagd raad, en was zo overtuigd van mijn eigen gelijk.’ Ze lacht. ‘Niet dat het me nu altijd even goed afgaat, maar door de jaren heen heb ik wel ontdekt dat het veel leuker is om te luisteren.’
Ze heeft gelijk. Als je luistert hoor je het échte verhaal van iemand. Dat lukt niet als je al na een paar zinnen begint te tetteren dat je zelf ook zoiets hebt meegemaakt en dan jouw verhaal begint af te steken.
Daar houden wij ons, althans vanochtend, verre van. Voor we het weten zijn we een half uur verder en moeten we er allebei weer vandoor. Maar niet zonder een afspraak te maken om elkaar binnenkort opnieuw te zien en spreken. We zijn nog lang niet uitgekletst.
Misschien wel de beste gesprekspartner ter wereld is hij die anderen helpt praten
– John Steinbeck
Beeld van de pratende vrouwen (1961) op de afbeelding staat in Zevenaar.
Kunstenaar: Kees Jansen